Telif tuzağına emsal karar

 
İhlas Haber Ajansı'nın, Erzurum'da yayın yapmakta olan erzurumdanhaberler.com haber sitesi aleyhine açtığı ""Haberlerimizi izinsiz kullandınız" iddialı telif talebi İstinaf Mahkemesi'nde de onanarak reddedildi. Karar, benzer durumlar için emsal niteliği taşıyor.
 Haber sitesi sahibi ve genel yayın yönetmeni Gazeteci Öztürk Akkök, söz konusu dava ile ilgili şu sonucu dile getirdi.
"

HABERLERİN “mal” gibi parayla satılmasına, dolayısıyla ajans haberciliğine karşı çıkan, tercihini özgün ve özel habercilikten yana kullanan; haberciliğin kendine özgü dili olduğu gibi “dini” olduğunu, bu dinin de vicdanla, dürüstlükle, doğrulukla tanımlanabileceğini savunan erzurumdanhaberler olarak giriştiğimiz bir hukuk mücadelesinden galip çıkmakla kalmadık, Anadolu Basını’nın belası haline gelen “telif tuzağını” da mahkemede yerle bir ettik.

BASININ GÜVENİLİRLİĞİ YOK OLDU

Haberciliğin ikinci plana itilmesinden, özel haberciliğin “yok” denecek kadar azalmasından, ya da sosyal medya kavramının günlük hayatın ayrılmaz bir parçası halini almasından dolayı mıdır bilinmez; son zamanlarda yazılı basının hem çizgisinden saptığı ve hem de güvenilirliğini önemli ölçüde kaybettiği iddiası çoğu insan tarafından kabul görüyor.

DEDİ, DEDİ Kİ HABERCİLİĞİ!

Haber dilinin farklılaştığı, masabaşı haberciliğin(!) öne çıktığı, “dedi, dedi ki” dedikodularının haber ya da çok önemli şeylermiş gibi tartışıldığı basın dünyasında, çok da önemsenmeyen, ama yayıncılığın devamı için ihtiyaç duyulan haberlerin “abone” yöntemiyle “haber satan” ajanslardan temin edildiği bilinen bir gerçek.

AĞIR SUÇLAMA!

Yaklaşık 7 yıl önce yayın hayatına başlayan, hiçbir ajansa abone olmayan, özel haberler üreterek kamuoyunun oluşumuna katkı yapan, bugüne kadar da çizgisinden sapma göstermeyen erzurumdanhaberler, üç yıl kadar önce, 2019 yılında İhlas Haber Ajansı’nın (İHA) “haberlerimizi izinsiz kullandığınızı tespit ettik” “ağır” suçlamasıyla karşı karşıya kaldı.

UZLAŞMAK İSTEMEDİK

Karşı taraf avukatlarının “Ya gelin İHA’ya abone olun ve 3 bin lira ödeyin, ya da sizi mahkemeye verir, karşılığında hem avukatlık ücreti ve hem de bir haber için bin 500 lira artı KDV talep ederiz” tehtidine maruz kalan erzurumdanhaberler, “uzlaşmaya yanaşmadı” şikayetçi taraf ile mahkemeleşme yoluna gitti.

İKİ AYRI DAVA AÇILDI

İhlas Haber Ajansı avukatlarının müvekkili Öztürk Akkök hakkında Erzurum Asliye Ceza Mahkemeleri’nde iki ayrı dava açtığını belirten Avukat Volkan Özen, konuyla ilgili gelişmeleri şöyle özetledi:

“- İnternet gazeteciliğini Erzurum merkezli yürüten ve meslekte bugün itibarı ile 42 yılı geride bırakan Öztürk Akkök, İHA tarafından kendilerine ait iki haberi izinsiz kullandığı iddia edilerek savcılığa şikayet edilmiş ve dava açılması istenmiş.

Sorun önce uzlaşma yoluyla çözülmek istenmiş. Uzlaşma görüşmelerinde karşı tarafın avukatları yüklü paralar talep etmiş ve İHA’ya yıllık abone olma şartı koşmuşlar.

Uzlaşmanın, aynı zamanda işlendiği iddia edilen suçları kabul anlamına geldiğini bilen müvekkilim, sunulan tekliflerin hiçbirini kabul etmeyince davalar açılmış.”
 

DAVALAR REDDEDİLDİ

Açılan davaların yerel mahkemelerde reddedildiğini, her iki kararın Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi tarafından da onaylanarak kesinleştiğini belirten Avukat Volkan Özen, elde edilen hukuki zaferin aynı yöntemlerle tuzağa düşürülerek mahkeme sopası ile abone olmaya zorlanan tüm mağdur gazeteciler açısından çıkış kapısı olduğunu belirtti.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Avukat Özen, halk arasında “İstinaf” olarak da bilinen Bölge Adliye Mahkemesi 5. Ceza Dairesi’nin “Türk Milleti adına” verdiği (2019/3755 Esas, 2022/1408 Karar) kararın gerekçesini şöyle özetledi:

“- İhlas Haber Ajansı tarafından müvekkilim hakkında kendilerine ait bir fotoğrafı izinsiz kullandığı gerekçesiyle 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddelerine muhalefet suçundan cezalandırılması istemiyle dava açılmışsa da…

Hangi eserin fikir ve sanat eseri olduğu, hangi eserlerin izinsiz kullanılması halinde cezalandırılacağı 5846 sayılı Fikir Sanat Eserleri Kanunu’nda sıralanmış.

Bu kanundan hareketle hem yerel mahkeme ve hem de ilgili ceza dairesi, günlük haber ve fotoğrafların sanat eseri listesinde yer almadığından yayınlama yoluyla suç işlenmediğine hükmetti.”

BASIN EMEKÇİLERİNİ RAHATLATAN KARAR

Davayı açan ajans avukatlarının hem 5846 ve hem de 6102 sayılı yasa hükümlerinin inceliklerinden haberdar olduklarına inandığını belirten Avukat Volkan Özen, “Yasalar açık seçik ortadayken, özellikle Anadolu’da zor şartlar altında yayıncılık yapan gazetecilerin internetten temin ettikleri haber ve fotoğraflar yüzünden suçlanıp, ‘sizleri mahkemeye veririz’ denilerek adeta tehdit edilmeleri meslek ilkelerine, etik kurallara hiç de uygun olmayan bir davranıştır. Yayıncı, yayınladığı haber ya da görüntünün üzerine logosunu yerleştirmek zorundadır. Üzerinde hiçbir iz, logo ve isim bulunmadan internet ortamında paylaşılan bir fotoğrafa, bir videoya ‘benim’ demek ne derece doğrudur? Yerel mahkemelerin verdiği, İstinaf’ın da onayladığı karar, istismarın önünü kesmiş, mahkemelerde sırf bu nedenden dolayı yargılanan belki yüzlerce basın emekçisini de rahatlatmıştır” değerlendirmesi yaptı. erzhaber "